پیش کِسوَت:
پیش کسوت در زورخانه به کسی می گویند که سالمندتر و آزموده تر از
ورزشکاران دیگر باشد . پیش کسوت از همه گونه ورزشهای باستانی و ریزه
کاریهای یکایک آنان آگاه است و می تواند بهتر و سنگین تر از دیگران
ورزشهای باستانی را انجام دهد.
میاندار:
ورزشکاری است که در گود روبروی مرشد و میان ورزشکاران دیگر می ایستد و
گرداندن ورزش و پیش و پس انداختن کارهای ورزشی را به عهده می گیرد.
ورزشکاران هنگام ورزش به او نگاه و از حرکات ورزشی او پیروی می کنند.
میاندار باید مانند پیش کسوت آزموده و آگاه از همه گونه ورزش و ریزه
کاریهای یکایک آنها باشد. معمولاً پیش کسوت هر زورخانه میاندار آنجا می
شود.
پهلوان: به کسی گفته می شود که بسیار آزموده و چابک و کار کرده باشد و هماوردی نداشته باشد.
نوخاسته:
جوان نوچه‌ای است که آزمودگی یافته و پهنه کارهای ورزشی خود را گسترش داده
و برای کشتی گرفتن و ورزشهای «تو گودی» به زورخانه های دیگر می رود.
نوچه: به
کلمات کلیدی: مقام ورزشکاران در زورخانه
مرشد:
امروز در زورخانه مرشد به کسی می گویند که آوازی خوش دارد و هنگام ورزش
روی «سر دم» می نشیند و با آهنگ های گوناگون که هر کدام ویژه یکی از حرکات
ورزشی است ضرب میگیرد و شعرهای رزمی که بیشتر از شاهنامه فردوسی برگزیده
می شود می خواند و صدای ضرب و آواز خود را با حرکات ورزشکاران ، هماهنگ می
کند و آنان را به ورزش بر می انگیزد. در قدیم « مرشد» یا «کهنه سوار» کسی
بود که کار آموزش ورزشکاران و پهلوانان با او بود. کهنه سوار در هنگام
ورزش لنگی به دوش می انداخت و چوبی هم که به آن «تعلیمی» می گفتند در دست
می گرفت و در کنار گود می نشست و باستانی کاران یا کشتی‌گیران را در
کارهای ورزشی و کشتی گیری راهنمایی می کرد. کهنه سواران یا مرشدان از
چابک‌ترین و آزموده‌ترین پهلوانان و ورزشکاران بودند . ( گویا مرشد امروزی
را «ضرب گیر» می خواندند).
مُشتُ مالچی: کسی
است که پیش از ورزش به ورزشکاران و پهلوانان لنگ و تنکه میدهد و پس از
ورزش آنها را مشت و مال میکند، تا کوفتگی و خستگی از تنشان بدر رود و
پادویی زورخانه نیز با مشت مالچی است.
کلمات کلیدی: گردانندگان زورخانه
تنکه یا تنبان نطعی :
شلوار کوتاهی است که ران را تا زیر زانو می پوشاند و آن را هنگام ورزش
کردن و کشتی گرفتن می پوشند. این تنبان از یک رویه چرمی یا پارچه ماهوتی
ستبر و چند لایه آستر کرباسی دوخته شده است . رویه آن بیشتر به رنگ آبی
مایل به سبز است.
کمر و نشیمنگاه و سر دو
زانوی تنکه از چرم است. روی رانهای تنکه گل و بوته های بزرگی ـ بیشتر بوته
جقّه سرکج قلاب دوزی شده است . بالای تنکه را «برج»، پیش روی تنکه را که
زیر شکم می افتد «پیش قبض»، روی زانو را (پیش کاسه) یا ( سر کاسه) و پشت
زانو را (پس کاسه) می نامند.
لُنگ:
همان لنگی است که مردان در گرمابه میبندند. در روزگار ما به جای پوشیدن
تنکه ، ورزشکاران لنگی روی «زیر شلوار» خود می بندند و در گود میروند و
بستن آن چنین است :
دو سر از پهنای لنگ را
در کمر گاه بر روی ناف گره می زنند و پایین لنگ را که آویزان است از پشت
پا می گیرند و از میان دو پا بالا می برند و در «پیش قبض» که همان «گره»
است فرو می کنند.
کلمات کلیدی: جامههای ورزش باستان
تخته شنا: چوبی است هموار به درازای 70 سانتی متر و پهنای 7 و ستبری 2 سانتیمتر و گاهی کوچکتر و بزرگتر از این اندازه هم ساخته می شود. به زیر تخته نزدیک دو سر آن دو پایه زنخی (ذوزنقه ای) به بلندی چهار سانتیمتر میخکوب شده است.
میل ورزش: افزاری
است چوبی و کله قندی و توپر، ته آن گرد و هموار و سر آن تخت یا گرد است و
در میان آن دسته‌ای به درازای پانزده سانتیمتر فرو برده اند . وزن هر میل
از پنج کیلو تا چهل کیلو گرم است .
میل بازی: مانند میل ورزش است ولی دسته
آن بلندتر از میل ورزش و وزنش کمتر از آن است تا در هنگام بازی و پرتاب
کردنش آسان باشد .وزن هر میل بازی از چهار تا شش کیلو گرم بیشتر نمی شود .
سنگ:
دو‌پاره و راست گوشه است که از درازا با بست های فلزی به یکدیگر چسبانیده
شده و یک بر آن هلالی است، درازای سنگ یک متر و پهنای آن هفتاد سانتیمتر
است. در میان سنگ سوراخی است که در آن دستگیره ای گذاشته اند و
روی آن را با نمد یا کهنه پوشانده اند تا دست ورزشکار را هنگام سنگ گرفتن
زخم نکند. وزن هر دو سنگ از بیست کیلو تا صد و بیست کیلو است. سنگ را در قدیم (سنگ زور) و (سنگ نعل) هم می نامیدند زیرا به شکل نعل است.
کبـّاده: افزاری است آهنی، مانند کمان و سراسر تنه آن از آهن است و در میانش «جا دستی» دارد. درازای آن نزدیک به صد و بیست تا صد و سی سانتیمتر است. چله
کبـّاده زنجیری است شانزده حلقه ای ـ و گاهی کمتر یا بیشتر ـ و در هر حلقه
شش پولک آهنی دارد و میان آن جا دستی گذاشته شده است. وزن کباده از ده
کیلو تا چهل کیلو است. گاهی نیز کباده‌های سنگین‌تر و سبکتر هم می سازند و
بکار می‌‌برند.
|
|
|
|
کلمات کلیدی: افزارهای ورزش باستانی
دومین
دور سفر استانی هیات دولت به سرزمین کرمان با 190 مصوبه برای شتاب بخشیدن
به روند توسعه و آبادانی بیش از پیش این استان و از جمله ?? پروژه ورزشی
همراه شد.
در این جلسه که به ریاست دکتر محمود احمدی نژاد و با حضور اعضاء هیات دولت
و نمایندگان استان در مجلس شورای اسلامی در محل استانداری شهر کرمان به
مدت بیش از 5 ساعت برگزار شد، طرح و پروژه های مهمی برای افزایش سطح رفاه،
توسعه، امنیت و آبادانی استان به تصویب رسید که اهم این مصوبه ها در بخش
ورزش که ?? پروژه و تخصیص اعتبارات لازم برای توسعه ورزش روستایی را در بر
می گیرد به قرار ذیل است :
? تکمیل مجموعه های ورزشی کارگران سیرچ و کرمان (هواساز) در سال 1388.
? احداث 2 استخر در شهرهای بردسیر و قلعه گنج و احداث 5 سالن ورزشی تمرین در مراکز شهرها.
? احداث 20 سالن سقف کوتاه چند منظوره در شهرهای سطح استان.
? اختصاص اعتبار جهت توسعه ورزش روستایی.
? احداث 2 باب زورخانه و 14 زمین روباز چمن مصنوعی
پیش
از شنا رفتن، میاندار یکی از تخته شناها را که در غرفه ای روی هم ریخته
شده است برمی‌دارد و به دنبال او ورزشکاران یکی پس از دیگری ، تخته ای را
برمی دارند و درو گود می‌ایستند. سپس میاندار دور گود می‌گردد و به هر یک
از ورزشکاران میانداری کردن را تعارف می کند. آنگاه از همه رخصت می طلبد و
تخته‌اش را در میان گود می گذارد و زانوان و پنجه پا در کف گود قرار می
دهد و دو لبه تخته شنا را با دست می گیرد . گاهی مرشد یا میاندار از
ورزشکاری که آوزای خوش و گیرا دارد درخواست می کند که چند بیتی به مناسبت
حال و مقام بخواند و پیش از اینکه او خواندن را آغاز کند «میاندار» یا
«مرشد» می گوید: (مزد دهنش به محمد صلوات) و همه صلوات می فرستند و با
صلوات فرستادن ورزشکاران، آوازه خوان کمی خستگی در می کند و سرانجام آواز
خود را چنین به پایان می رساند:
یا رب به حـّق ناد علیاً سینجلی یا رب به حـّق شاه نجف مرتضی علی
افتادگان وادی غم را بگیر دست یا مصطفی محمد و یا مرتضی علی
و
آنگاه همه صلوات می فرستند سپس میاندار دو پایش را پس می برد و از یکدیگر
باز می گذارد و به مرشد نگاه می کند. ورزشکاران هم به پیروی از میاندار
چنان می کنند مرشد زنگ را به صدا در می آورد و به ضرب می زند و با هر تک
ضربه محکمی که می کوبد ورزشکاران سینه خود را به سوی تخته شنا خم و نزدیک
می کنند . گاهی در کشاکش شنا رفتن میاندار با صدایی که از خستگی بریده به
گوش می رسد فریاد می زند (علی بابا) و با دست به مرشد اشاره می کند که
آهنگ ضرب را تندتر کند تا آنها شیوه شنا رفتن را عوض کنند.
ورزشکاران چهار گونه شنا می روند:
شنای کرسی ـ شنای دست و پا مقابل ـ شنای دو شلاقه ـ شنای پیچ.
شنای کرسی:
در این شنا ورزشکاران پس از این که تخته شنا را بر کف گود گذاشتند دو سر
آن را می گیرند و دو پا را در برابر آن تا آنجا که بتوانند چنان از هم باز
می کنند که کف پاهایشان از کف گود بلند نشود و سپس شنا می روند.
شنای دست و پا مقابل: در این شنا، دو دست ورزشکار بر روی تخته به فاصله بیست سانتی متر از هم قرار دارد و پاهای او در امتداد تن کشیده و جفت است.
شنای دو شلاقه:
شنای دو شلاقه همان شنای (دست و پا مقابل) است با این فرق که در آن دو بار
پیاپی شنا می روند و پس از آن کمی درنگ و خستگی در می کنند و سپس دوباره
دیگر پیاپی شنا می روند. این روش را تا پایان ورزش نگاه می دارند.
شنای پیچ:
در این شنا مانند شناهای دیگر دست های ورزشکار بر روی تخته از یکدیگر باز
است و او نخست در حرکت اول سر خود را زیر بغل چپ می برد و تنه خود را به
سوی راست می چرخاند و در حرکت دوم ، سر خود را زیر بغل راست می برد و تنه
را به سوی چپ می چرخاند و شنا را به همین روش ادامه می دهد.
نرمش:
ورزشکاران پس از شنا رفتن بر می خیزند و بی آنکه تخته شنا را از کف گود
بردارند برای در کردن خستگی نرم و آرام بدن خود را تکان میدهند و این حرکت
را نرمش می نامند. مرشد هنگام نرمش کردن ورزشکاران آهنگی ملایم می گیرد و
اشعار را با آهنگ مخصوص نرمش می خواند . روش نرمش هر میاندار با میاندار
دیگر اندکی اختلاف دارد.
میل گرفتن:
ورزشکاران هر کدام یک جفت میل از جایگاه ویژه میل‌ها که در بالای گود و
نزدیک آن است بر می دارند و نخست میاندار به هر یک از ورزشکاران تعارف می
کند که میانداری بپذیرند و اگر کسی نپذیرفت، همان میاندار میل‌ها بر شانه
خود می گذارد و دیگران از او پیروی می کنند وبا ضرب مرشد میل گرفتن را
آغاز می کنند . میل گرفتن سه گونه است: میل سنگین ـ میل چکشی یا (سرنوازی)
ـ میل جفتی.
میل سنگین:
ورزشکاران با آهنگ ضرب و آواز مرشد آرام و سنگین یک بار میل دست راست را
روی شانه و پشت و پهلو و سینه راست می چرخانند و میل دیگر را پیش سینه چپ
رو به بالا نگاه می دارند، و بار دیگر میل دست چپ را روی شانه و پشت و
پهلو و سینه چپ می چرخانند و میل دیگر را پیش سینه راست رو به بالا نگاه
می دارند . این کار به این روش ادامه می یابد.
میل چکشی یا سرنوازی: ورزشکاران با آهنگ ضرب مرشد که تند و با شتاب است میل را بروی شانه ها و پشت و پهلو و سینه به تندی می چرخانند.
میل جفتی:
نخست دو میل را در برابر هم روی سینه نگاه می دارند سپس پی در پی باهم به
پس می برند و بازمی‌گردانند. ورزشکاران پس از میل گرفتن برای در کردن
خستگی دسته میل‌ها را در دست می گیرند و ته آن را بر کف گود می گذارند و
میل‌ها را تک تک پیش و پس می برند و می نشینند و بلند می شوند. این گونه
نرمش و میل گرفتن را (خم گیری) می گویند.
پا زدن:
میاندار در میان گود می ایستد و ورزشکاران پیرامون او گرد می آیند. نخست
پای آرامی می زنند که به آن پای (نرم) می گویند و آن چنین است که ورزشکار
پنجه یک پا را اندکی از زمین بلند می کند و بر روی پنجه پای دیگر، خود را
تکان می دهد و به آرامی پیش و پس می رود.
ورزشکاران در زورخانه چهار جور پا می زنند:
1ـ پای اول (پای چپ و راست) 2ـ پای جنگلی 3ـ پای تبریزی اول و دوم و پای شوم 4ـ پای آخر.
1ـ پای اول:
ورزشکاری روی پنجه پا می ایستد و پای‌ها را پی در پی به چپ و راست می
گذارد. بدین گونه که یک بار پای راست را در کناره بیرونی پای چپ می گذارد
و در پی آن پای چپ را در کناره بیرونی پای راست می گذارد و این کار را تند
و پی در پی ادامه می دهد و در همین حال تن خود را نرم و آرام می جنباند.
2ـ پای جنگلی:
ورزشکار روی پنجه های پا می ایستد و با آواز و صدای ضرب مرشد یک بار
سنگینی بدن خود را روی پنجه پای چپ می اندازد و پای راست را به پیش پرتاب
می کند و بار دیگر روی پنجه پای راست می ایستد و پای چپ را به پیش پرتاب
می کند. این کار تند و پی در پی انجام می گیرد گاهی ورزشکار، میان پای
جنگلی زدن (رخصت) می‌طلبد و میان گود می آید و می چرخد. در این هنگام
ورزشکاران دیگر در کنار گود می ایستد و او را نگاه می کنند.
3ـ پای تبریزی .
الف
ـ پای اول: ورزشکار همآهنگ با ضرب مرشد ، هر بار بر یکی از دو پای خود
تکیه و پای دیگر را به پیش پرتاب می کند. در اینحرکات دست‌ها نیز می‌جنبد.
ب
ـ پای دوم: پس از پای اول ، میاندار از میان گود با دست به مرشد اشاره می
کند و مرشد بی درنگ آهنگ ضرب را تند می کند و میاندار به شرح زیر (دو پا)
می زند، یکبار پای راست و بار دیگر پای چپ را به پیش پرتاب می کند و آنگاه
پای‌ها را یکی یکی کمی از زمین برمی‌دارد و می گذارد و در این حال تمام
بدن خود را نیز به نرمی تکان می دهد.
ج
ـ پای سوم: پس از پای دوم میاندار باز با دست به مرشد اشاره می کند و مرشد
آهنگ ضرب را عوض می کند . در این هنگام میاندار «سه پا» مانند «دو پا زدن»
است با این فرق که ورزشکار سه پا را پشت سر هم یکی پس از دیگری پرتاب می
کند و آنگاه کمی درنگ می کند و دوباره همین روش پا می زند.
4ـ پای آخر: ورزشکار
روی پنجه های دو پا می ایستد و با آواز مرشد تند و پشت سر هم پاها را بلند
می کند و یکی پس از دیگری به عقب می برد و باز می گرداند گویی دونده ای
است که در جای خود ایستاده است و پیش نمی رود.
کلمات کلیدی: شنا ، میل و پا
به گزارش روابط عمومی فدراسیون
: حسین سبکی تشکیل این کمیته را از جمله اقدامات اساسی فدراسیون و نیز سبکی این وی سبکی
کمیته تیم های ملی ورزش پهلوانی و زورخانه ای گفت :با تشکیل این کمیته
ضمن سازماندهی به کلیه فعالیت های تیم ملی ، بستر عادلانه ای برای حضور
نخبگان و برترین ها در تیم ملی ایجاد شده است و در حقیقت تشکیل کمیته تیم
ملی ،به قهرمانان و ملی پوشان هویت بخشید.
پاسخی به نیاز ریشه ای و دراز مدت قهرمانان این رشته دانست و متذکر شد:با
تشکیل کمیته تیم های ملی و راه اندازی «اولین دوره مسابقات انتخابی»
فعالیت های تیم ملی از آغاز تا پایان مسابقات نظامند شده و همه کارها بر
اساس برنامه ریزی و قانون پیش می رود .
در ادامه افزود: در اولین دوره مسابقات انتخابی ،قهرمان اول مسابقات سال
87 و نیز لیگ برتر به رقابت پرداختندکه طبق نظر کادر فنی تیم ملی ،33 نفر
از برترین ها در رشته های مختلف پذیرفته شدند که در مرحله دوم 15 نفر از
این تعداد به اردو فراخوانده شدند.
قهرمان اسبق میل بازی و چرخ کشور از برنامه ریزی برای بخش های مختلف اعم
از بدنسازی ،تغذیه ،اسکان خبر داد و یاد آور شد : علیرغم وجود مشکلات
فراوان و محدودیت منابع مالی ،با درایت فدراسیون ،برای اولین بار مبلغی
به عنوان حق الزحمه به اردونشینان تعلق خواهد گرفت.
گفت مهمترین برنامه کوتاه مدت این کمیته آماده سازی تیم منسجم و هماهنگ
جهت اجرای ورزش در اجلاس وزیران ورزش آسیا است که اقدام ارزنده ای برای
شناساندن و توسعه این رشته در سطح کشورهای قاره کهن است .
گفت :حضور پر قدرت در مسابقات همبستگی کشورهای اسلامی که مهر ماه در مشهد
برگزار می شود از جمله برنامه های بسیار مهم این کمیته در سال جاری محسوب
می شود.
کلمات کلیدی: فعالیت های تیم ملی زورخانه ای نظامند می شود
زَکوةُ الْیَسار بِرُّ الْجیرانِ وَ صِلَةُ
الاَْرحام
زکاتِ
رفاه، نیکى با همسایگان و صله رحم
است.
غررالحکم، ح 5453
کلمات کلیدی: حدیث روزانه
زورخانه
|
|
 |
کلمات کلیدی: افتتاح زورخانه در کرمان
هیأت
|
|
|
