پیش
از شنا رفتن، میاندار یکی از تخته شناها را که در غرفه ای روی هم ریخته
شده است برمی‌دارد و به دنبال او ورزشکاران یکی پس از دیگری ، تخته ای را
برمی دارند و درو گود می‌ایستند. سپس میاندار دور گود می‌گردد و به هر یک
از ورزشکاران میانداری کردن را تعارف می کند. آنگاه از همه رخصت می طلبد و
تخته‌اش را در میان گود می گذارد و زانوان و پنجه پا در کف گود قرار می
دهد و دو لبه تخته شنا را با دست می گیرد . گاهی مرشد یا میاندار از
ورزشکاری که آوزای خوش و گیرا دارد درخواست می کند که چند بیتی به مناسبت
حال و مقام بخواند و پیش از اینکه او خواندن را آغاز کند «میاندار» یا
«مرشد» می گوید: (مزد دهنش به محمد صلوات) و همه صلوات می فرستند و با
صلوات فرستادن ورزشکاران، آوازه خوان کمی خستگی در می کند و سرانجام آواز
خود را چنین به پایان می رساند:

یا رب به حـّق ناد علیاً سینجلی یا رب به حـّق شاه نجف مرتضی علی

افتادگان وادی غم را بگیر دست یا مصطفی محمد و یا مرتضی علی

و
آنگاه همه صلوات می فرستند سپس میاندار دو پایش را پس می برد و از یکدیگر
باز می گذارد و به مرشد نگاه می کند. ورزشکاران هم به پیروی از میاندار
چنان می کنند مرشد زنگ را به صدا در می آورد و به ضرب می زند و با هر تک
ضربه محکمی که می کوبد ورزشکاران سینه خود را به سوی تخته شنا خم و نزدیک
می کنند . گاهی در کشاکش شنا رفتن میاندار با صدایی که از خستگی بریده به
گوش می رسد فریاد می زند (علی بابا) و با دست به مرشد اشاره می کند که
آهنگ ضرب را تندتر کند تا آنها شیوه شنا رفتن را عوض کنند.

ورزشکاران چهار گونه شنا می روند:

شنای کرسی ـ شنای دست و پا مقابل ـ شنای دو شلاقه ـ شنای پیچ.

شنای کرسی: در این شنا ورزشکاران پس از این که تخته شنا را بر کف گود گذاشتند دو سر
آن را می گیرند و دو پا را در برابر آن تا آنجا که بتوانند چنان از هم باز
می کنند که کف پاهایشان از کف گود بلند نشود و سپس شنا می روند.

شنای دست و پا مقابل: در این شنا، دو دست ورزشکار بر روی تخته به فاصله بیست سانتی متر از هم قرار دارد و پاهای او در امتداد تن کشیده و جفت است.

شنای دو شلاقه: شنای دو شلاقه همان شنای (دست و پا مقابل) است با این فرق که در آن دو بار
پیاپی شنا می روند و پس از آن کمی درنگ و خستگی در می کنند و سپس دوباره
دیگر پیاپی شنا می روند. این روش را تا پایان ورزش نگاه می دارند.

شنای پیچ: در این شنا مانند شناهای دیگر دست های ورزشکار بر روی تخته از یکدیگر باز
است و او نخست در حرکت اول سر خود را زیر بغل چپ می برد و تنه خود را به
سوی راست می چرخاند و در حرکت دوم ، سر خود را زیر بغل راست می برد و تنه
را به سوی چپ می چرخاند و شنا را به همین روش ادامه می دهد.

نرمش: ورزشکاران پس از شنا رفتن بر می خیزند و بی آنکه تخته شنا را از کف گود
بردارند برای در کردن خستگی نرم و آرام بدن خود را تکان میدهند و این حرکت
را نرمش می نامند. مرشد هنگام نرمش کردن ورزشکاران آهنگی ملایم می گیرد و
اشعار را با آهنگ مخصوص نرمش می خواند . روش نرمش هر میاندار با میاندار
دیگر اندکی اختلاف دارد.

میل گرفتن: ورزشکاران هر کدام یک جفت میل از جایگاه ویژه میل‌ها که در بالای گود و
نزدیک آن است بر می دارند و نخست میاندار به هر یک از ورزشکاران تعارف می
کند که میانداری بپذیرند و اگر کسی نپذیرفت، همان میاندار میل‌ها بر شانه
خود می گذارد و دیگران از او پیروی می کنند وبا ضرب مرشد میل گرفتن را
آغاز می کنند . میل گرفتن سه گونه است: میل سنگین ـ میل چکشی یا (سرنوازی)
ـ میل جفتی.

میل سنگین: ورزشکاران با آهنگ ضرب و آواز مرشد آرام و سنگین یک بار میل دست راست را
روی شانه و پشت و پهلو و سینه راست می چرخانند و میل دیگر را پیش سینه چپ
رو به بالا نگاه می دارند، و بار دیگر میل دست چپ را روی شانه و پشت و
پهلو و سینه چپ می چرخانند و میل دیگر را پیش سینه راست رو به بالا نگاه
می دارند . این کار به این روش ادامه می یابد.

میل چکشی یا سرنوازی: ورزشکاران با آهنگ ضرب مرشد که تند و با شتاب است میل را بروی شانه ها و پشت و پهلو و سینه به تندی می چرخانند.

میل جفتی: نخست دو میل را در برابر هم روی سینه نگاه می دارند سپس پی در پی باهم به
پس می برند و بازمی‌گردانند. ورزشکاران پس از میل گرفتن برای در کردن
خستگی دسته میل‌ها را در دست می گیرند و ته آن را بر کف گود می گذارند و
میل‌ها را تک تک پیش و پس می برند و می نشینند و بلند می شوند. این گونه
نرمش و میل گرفتن را (خم گیری) می گویند.

پا زدن: میاندار در میان گود می ایستد و ورزشکاران پیرامون او گرد می آیند. نخست
پای آرامی می زنند که به آن پای (نرم) می گویند و آن چنین است که ورزشکار
پنجه یک پا را اندکی از زمین بلند می کند و بر روی پنجه پای دیگر، خود را
تکان می دهد و به آرامی پیش و پس می رود.

ورزشکاران در زورخانه چهار جور پا می زنند:

1ـ پای اول (پای چپ و راست) 2ـ پای جنگلی 3ـ پای تبریزی اول و دوم و پای شوم 4ـ پای آخر.

1ـ پای اول: ورزشکاری روی پنجه پا می ایستد و پای‌ها را پی در پی به چپ و راست می
گذارد. بدین گونه که یک بار پای راست را در کناره بیرونی پای چپ می گذارد
و در پی آن پای چپ را در کناره بیرونی پای راست می گذارد و این کار را تند
و پی در پی ادامه می دهد و در همین حال تن خود را نرم و آرام می جنباند.

2ـ پای جنگلی: ورزشکار روی پنجه های پا می ایستد و با آواز و صدای ضرب مرشد یک بار
سنگینی بدن خود را روی پنجه پای چپ می اندازد و پای راست را به پیش پرتاب
می کند و بار دیگر روی پنجه پای راست می ایستد و پای چپ را به پیش پرتاب
می کند. این کار تند و پی در پی انجام می گیرد گاهی ورزشکار، میان پای
جنگلی زدن (رخصت) می‌طلبد و میان گود می آید و می چرخد. در این هنگام
ورزشکاران دیگر در کنار گود می ایستد و او را نگاه می کنند.

3ـ پای تبریزی .

الف
ـ پای اول: ورزشکار همآهنگ با ضرب مرشد ، هر بار بر یکی از دو پای خود
تکیه و پای دیگر را به پیش پرتاب می کند. در اینحرکات دست‌ها نیز می‌جنبد.

ب
ـ پای دوم: پس از پای اول ، میاندار از میان گود با دست به مرشد اشاره می
کند و مرشد بی درنگ آهنگ ضرب را تند می کند و میاندار به شرح زیر (دو پا)
می زند، یکبار پای راست و بار دیگر پای چپ را به پیش پرتاب می کند و آنگاه
پای‌ها را یکی یکی کمی از زمین برمی‌دارد و می گذارد و در این حال تمام
بدن خود را نیز به نرمی تکان می دهد.

ج
ـ پای سوم: پس از پای دوم میاندار باز با دست به مرشد اشاره می کند و مرشد
آهنگ ضرب را عوض می کند . در این هنگام میاندار «سه پا» مانند «دو پا زدن»
است با این فرق که ورزشکار سه پا را پشت سر هم یکی پس از دیگری پرتاب می
کند و آنگاه کمی درنگ می کند و دوباره همین روش پا می زند.

4ـ پای آخر: ورزشکار
روی پنجه های دو پا می ایستد و با آواز مرشد تند و پشت سر هم پاها را بلند
می کند و یکی پس از دیگری به عقب می برد و باز می گرداند گویی دونده ای
است که در جای خود ایستاده است و پیش نمی رود.